Συνήθως δεν παρατηρούμε ούτε αντιλαμβανόμαστε τον αέρα που μας περιβάλλει. Δεν μπορεί να ιδωθεί ούτε να γευτεί. Ωστόσο, αισθανόμαστε τον αέρα όταν κινείται και βλέπουμε την επίδρασή του στα γύρω αντικείμενα. Όταν ο αέρας κινείται, έχει μεγάλη δύναμη (για να σπρώχνει πανιά, να κινεί ανεμόμυλους και να μετακινεί τα σύννεφα). Όταν συμπιέζεται σε έναν μικρό χώρο, έχει επίσης μεγάλη δύναμη (ο αέρας στο ελαστικό υποστηρίζει το όχημα και βοηθά το ελικόπτερο να ανασηκωθεί).

Όταν στον αέρα εισέρχονται βλαβερά υλικά, μπορούμε να μιλήσουμε για ρύπανση του αέρα. Η ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να είναι τόσο φυσική όσο και ανθρωπογενής, με τις μεγαλύτερες πηγές ρύπανσης να είναι η βιομηχανία, η γεωργία και οι μεταφορές.

Η βιομηχανία, ειδικά η παραγωγή ενέργειας, αποτελεί σημαντική πηγή ρύπανσης. Όλοι οι τρόποι παραγωγής ενέργειας επηρεάζουν το περιβάλλον, αλλά η χρήση ορυκτών καυσίμων είναι η πλέον ρυπογόνα. Επιπλέον, η παραγωγή ενέργειας επηρεάζει και το υδάτινο καθεστώς και αλλάζει το έδαφος, π.χ. μέσω εξορύξεων και κατασκευών. Διάφορες βιομηχανικές διεργασίες, όπως αυτές στη χημική και μεταλλουργική βιομηχανία, υποβαθμίζουν την ποιότητα του αέρα και προκαλούν αυξημένη ρύπανση σε συγκεκριμένες περιοχές.

Οι μεταφορές αποτελούν σήμερα σημαντικό, αλλά και ρυπογόνο τομέα. Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) από τις μεταφορές είναι βασικοί παράγοντες του φαινομένου του θερμοκηπίου. Από τις μεταφορές απελευθερώνονται επίσης πολλοί άλλοι ρύποι, που αποτελούν σημαντικό ποσοστό των εκπομπών θερμοκηπικών αερίων στην Ευρώπη.

Η γεωργία είναι επίσης μεγάλη πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης, ιδιαίτερα λόγω της εντατικής κτηνοτροφίας και της λίπανσης. Η εκπομπή αμμωνίας (NH₃) έχει αυξηθεί κυρίως σε μεγάλες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και γεωργικές περιοχές, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση τόσο της ποιότητας του αέρα όσο και των υδάτινων οικοσυστημάτων. Οι γεωργικές δραστηριότητες μπορούν επίσης να προκαλέσουν ζημιές στα οικοσυστήματα και τη συσσώρευση τοξικών χημικών στην φύση.

Η διαχείριση αποβλήτων αυξάνει την ρύπανση του αέρα. Στην Ευρώπη παράγονται κάθε χρόνο τεράστιες ποσότητες οικιακών και βιομηχανικών απορριμμάτων, τα οποία βλάπτουν το περιβάλλον.

Οι επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία είναι σοβαρές. Συνδέεται με αναπνευστικά νοσήματα, καρδιοπάθειες, καρκίνο του πνεύμονα και διαταραχές του νευρικού συστήματος. Οι κύριες ομάδες κινδύνου είναι τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χαμηλό εισόδημα, που δεν έχουν πάντα πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη. Επιπλέον, η εσωτερική ρύπανση του αέρα, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες προβλημάτων υγείας. Ο καπνός από ανεπαρκώς αεριζόμενες εστίες είναι σημαντική αιτία θανάτων, ειδικά μεταξύ των μικρών παιδιών.

Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως πόση μολυσμένου νερού, κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων ή εισπνοή μολυσμένου αέρα. Όλοι αυτοί οι παράγοντες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.

Συνοψίζοντας, οι ανθρωπογενείς πηγές ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι εκτεταμένες και ποικίλες, αποτελώντας κίνδυνο τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη υγεία.

Ο αέρας μας περιβάλλει και μας βοηθά καθημερινά, χωρίς καν να το αντιλαμβανόμαστε.

Ο καθαρός αέρας είναι διαφανής. Δεν έχει μυρωδιά, αλλά μεταφέρει πολύ καλά τα μόρια των οσμών. Για παράδειγμα, το πρωί, όταν η μητέρα φτιάχνει τηγανίτες ή όταν το γρασίδι μόλις έχει κοπεί, αναγνωρίζουμε αυτές τις γνωστές μυρωδιές. Τον μολυσμένο αέρα μπορούμε να τον δούμε ή να τον μυρίσουμε, όταν περιέχει, για παράδειγμα, καπνό.

Αισθανόμαστε τον αέρα όταν κινείται και τότε τον αποκαλούμε άνεμο. Ο άνεμος μπορεί να είναι δυνατός ή ασθενής. Η επίδρασή του στο περιβάλλον είναι εύκολο να παρατηρηθεί. Όταν ο αέρας κινείται, έχει μεγάλη δύναμη – τα δέντρα κινούνται, είναι δύσκολο να περπατήσουμε κόντρα στον άνεμο. Ο άνεμος σπρώχνει τα ιστιοφόρα, κάνει τους ανεμόμυλους να περιστρέφονται και μετακινεί τα σύννεφα. Ακόμα και όταν συμπιεστεί σε μικρό χώρο, ο αέρας έχει μεγάλη δύναμη – για παράδειγμα, ο αέρας μέσα σε ένα ελαστικό υποστηρίζει το όχημα και βοηθά ένα ελικόπτερο να απογειωθεί.

Όταν στον αέρα εισέρχονται τοξικά σωματίδια, τότε ο αέρας δεν είναι πλέον καθαρός, αλλά μολυσμένος. Τότε μιλάμε για ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ. Συχνά αυτά τα σωματίδια είναι αόρατα στο μάτι· ο κινούμενος αέρας τα μεταφέρει και, επειδή αναπνέουμε συνεχώς για να προσλάβουμε το απαραίτητο οξυγόνο, εισπνέουμε επίσης και αυτές τις επιβλαβείς ουσίες. Έτσι, η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει άμεσα και την υγεία μας.

Οι ρυπαντές του αέρα μπορεί να προκαλέσουν διάφορες βλαβερές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία – από ελαφρύτερα συμπτώματα (δερματικά εξανθήματα, ερεθισμός στα μάτια/μύτη, πονοκέφαλοι, κόπωση, δυσκολία στην αναπνοή, βήχας, φτέρνισμα, ζάλη) έως σοβαρές καταστάσεις (αναπνευστικές και καρδιολογικές παθήσεις, καρκίνος). Η σοβαρότητα των επιπτώσεων εξαρτάται από την ποσότητα και τη συχνότητα έκθεσης στους ρύπους.

Ατμοσφαιρική ρύπανση:
προκαλεί αναπνευστικές παθήσεις, πνευμονικές ασθένειες και καρκίνο του πνεύμονα·
λερώνει και καταστρέφει τα κτίρια·
πλήττει τα οικοσυστήματα·
αλλάζει τον καιρό – βοηθά στη διατήρηση της θερμότητας και κάνει τον αέρα θερμότερο απ’ ό,τι θα έπρεπε·
προκαλεί την εμφάνιση οπών στο στρώμα του όζοντος και αναμειγνύεται με τα σύννεφα, δημιουργώντας τοξικές όξινες βροχές.

Οι μακροπρόθεσμες αλλαγές που συμβαίνουν λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης έχουν αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον μας, όπως για παράδειγμα η πρόκληση αλλαγών στο κλίμα μας. Η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει υψηλότερες ή χαμηλότερες θερμοκρασίες και να μεταβάλει τη μέση ποσότητα βροχοπτώσεων ή χιονόπτωσης σε συγκεκριμένες περιοχές. Οι κλιματικές αλλαγές μπορεί να οδηγήσουν σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας, υποχώρηση των παγετώνων και αύξηση της συχνότητας φυσικών καταστροφών, όπως οι τυφώνες και οι πλημμύρες.

Το κλίμα της Γης έχει αλλάξει πολλές φορές στην ιστορία της ύπαρξής της, αλλά οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει ότι αυτές οι αλλαγές συμβαίνουν όλο και πιο γρήγορα – εν μέρει λόγω της αύξησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Όξινες βροχές:
καταστρέφουν τις τροφές και τα θρεπτικά συστατικά των ψαριών και άλλων υδρόβιων οργανισμών στους ωκεανούς, τις λίμνες και τα ρέματα·
βλάπτουν τα δέντρα (ειδικά τα κωνοφόρα είναι ευαίσθητα στις όξινες βροχές, καθώς αυτές καταστρέφουν το προστατευτικό κερί στα φύλλα τους)·
προκαλούν ζημιές στα κτίρια και τις κατασκευές (κυρίως επηρεάζονται οι κατασκευές από ασβεστόλιθο).

Ο αέρας καθαρίζεται από τους ρύπους συνήθως μέσω του υδρολογικού κύκλου. Σήμερα όμως υπάρχουν δύο προβλήματα: ο υδρολογικός κύκλος δεν μπορεί να καθαρίσει τους ρύπους τόσο γρήγορα όσο αυτοί παράγονται και η υψηλή συγκέντρωση ρύπων ευνοεί τη δημιουργία όξινων βροχών.

Οι κυβερνήσεις θεσπίζουν αυστηρούς νόμους για τον έλεγχο της ποσότητας των παραπροϊόντων που εκπέμπονται από τις βιομηχανίες και τα διάφορα μέσα μεταφοράς. Τα πρότυπα ποιότητας αέρα έχουν δημιουργηθεί για να προστατεύουν την υγεία και την ευημερία των ανθρώπων, των φυτών και των ζώων, καθώς και για να διαφυλάσσουν τα κτίρια, τα μνημεία, τα αποθέματα νερού κ.ά.

Δείκτης Ρύπανσης Αέρα (AQI): Ο δείκτης ποιότητας του αέρα βασίζεται στη μέτρηση των εκπομπών σωματιδίων (PM2,5 και PM10), όζοντος (O₃), διοξειδίου του αζώτου (NO₂), διοξειδίου του θείου (SO₂) και μονοξειδίου του άνθρακα (CO). Οι περισσότερες σταθμοί μέτρησης στον χάρτη παρακολουθούν τόσο τα επίπεδα PM2,5 όσο και PM10, αλλά σε μερικούς σταθμούς διατίθενται μόνο δεδομένα PM10.

ΕΔΩ μπορείς να ελέγξεις τον δείκτη ρύπανσης αέρα για την περιοχή σου.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για να προσδιορίσεις την ποιότητα του αέρα σήμερα.

TÖÖLEHT tänase õhu kvaliteedi määramiseks.

• Γιατί ο αέρας είναι τόσο σημαντικός για εμάς;
  Απάντηση: Ο αέρας είναι σημαντικός γιατί περιέχει οξυγόνο, το οποίο είναι απαραίτητο για τη ζωή.

• Είναι σημαντική η ποιότητα του αέρα; Είναι σημαντικός ο καθαρός αέρας;
  Απάντηση: Ναι, ο μολυσμένος αέρας μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα σε εμάς και στο περιβάλλον μας.

• Πώς μολύνεται ο αέρας; Τι είναι η ατμοσφαιρική ρύπανση; Ποιες είναι οι κύριες πηγές ρύπανσης του αέρα;
  Απάντηση: Η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλείται από πολλούς παράγοντες που δημιουργούν οι άνθρωποι, κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων.

• Τι μπορεί να συμβεί αν αναπνέετε μολυσμένο αέρα;
  Απάντηση: Ο μολυσμένος αέρας μπορεί να προκαλέσει κνησμό στα μάτια, βήχα και, μετά από μακροχρόνια έκθεση, πιο σοβαρές ασθένειες.

Στους μαθητές δίνονται κάρτες ανά ζευγάρι, στις οποίες αναμειγνύονται δραστηριότητες σε παγκόσμιο, περιφερειακό και ατομικό επίπεδο. Οι κάρτες πρέπει να ομαδοποιηθούν σωστά ανά ζευγάρι. Για τον σχηματισμό των ζευγαριών χρησιμοποιείται η μέθοδος με κλωστή (ο δάσκαλος κρατάει στα χέρια του δεμένα κομμάτια κλωστής, τα παιδιά σχηματίζουν ζευγάρια κρατώντας τα άκρα των κομματιών).

Για τη μείωση της ρύπανσης του αέρα υπάρχουν διάφορα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν σε παγκόσμια, περιφερειακή και ατομική κλίμακα. Ακολουθούν μερικές προτεινόμενες λύσεις σε κάθε επίπεδο.

kaardid

Παγκόσμιο επίπεδο:

• Διεθνείς συμφωνίες και νομοθεσία – ένας από τους σημαντικότερους τρόπους μείωσης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η εφαρμογή διεθνών συμφωνιών, όπως η Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, που θέτουν στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προστασία του περιβάλλοντος.

• Χρήση καθαρότερων λύσεων ενέργειας – αύξηση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή, αιολική και υδροηλεκτρική ενέργεια, για τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων.

• Ανάπτυξη και διάδοση τεχνολογίας – ανάπτυξη και εφαρμογή νέων τεχνολογιών που βοηθούν στη μείωση της βιομηχανικής ρύπανσης του αέρα.

Περιφερειακό επίπεδο:

• Όρια ρύπανσης αέρα σε πόλεις και περιοχές – εφαρμογή αυστηρότερων ορίων και κανονισμών για τη ρύπανση του αέρα.

• Πράσινοι χώροι και αστική φύτευση – προώθηση της αύξησης των πράσινων χώρων στις πόλεις, όπως η δημιουργία πάρκων ή μικρότερων πράσινων ζωνών.

• Τοπικά δίκτυα μεταφορών – ανάπτυξη υποδομών που ενθαρρύνουν τη χρήση ποδηλάτου και το περπάτημα, καθώς και υποστήριξη των δημόσιων μέσων μεταφοράς για τη μείωση της χρήσης αυτοκινήτων και της συνοδευόμενης ρύπανσης του αέρα.

1. Χρήση πιο φιλικών προς το περιβάλλον μέσων μεταφοράς – προτίμηση στο ποδήλατο, στο περπάτημα ή στη χρήση δημόσιων συγκοινωνιών αντί για αυτοκίνητο.

2. Ενεργειακή απόδοση στο σπίτι – χρήση ενεργειακά αποδοτικών συσκευών και φωτισμού, επιλογή υπηρεσιών ανανεώσιμης ενέργειας και φροντίδα ώστε να μην σπαταλάται υπερβολικά η ενέργεια στο σπίτι.

3. Αποφυγή προϊόντων που ρυπαίνουν υπερβολικά – μείωση της χρήσης διαφόρων καθαριστικών και φυτοφαρμάκων που μπορούν να απελευθερώνουν βλαβερά στον αέρα, καθώς και μείωση της χρήσης πλαστικού που προκαλεί ρύπανση και είναι επιβλαβές στον αέρα κατά τη διαδικασία αποσύνθεσης.

4. Αλλαγή διατροφικών συνηθειών – προτίμηση τοπικών πρώτων υλών, καθώς η μεταφορά εμπορευμάτων από μακριά ρυπαίνει περισσότερο τον αέρα. Προσθήκη περισσότερων φυτικών τροφών στη διατροφή, καθώς η κτηνοτροφία είναι μια από τις κύριες πηγές εκπομπών μεθανίου και αμμωνίας.

5. Ανακύκλωση και μείωση απορριμμάτων – η διαλογή και η επαναχρησιμοποίηση των απορριμμάτων βοηθούν στη μείωση των αποβλήτων που καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής και που με την αποσύνθεσή τους ρυπαίνουν τον αέρα.

Αφίσα
Οι μαθητές πρέπει να δημιουργήσουν μια αφίσα με θέμα «Μην ρυπαίνεις τον αέρα!».

Στην αφίσα να συμπεριλάβουν:

• Παράγοντες που προκαλούν ρύπανση του αέρα (4)

• Τι μπορεί να κάνει το κράτος για τη μείωση της ρύπανσης (4)

• Τι μπορεί να κάνει ο κάθε άνθρωπος για τη μείωση της ρύπανσης του αέρα (4)

Για τη δημιουργία της αφίσας, οι μαθητές να χρησιμοποιήσουν το περιβάλλον Canva. ΕΔΩ θα βρείτε οδηγίες χρήσης του Canva.

Δημιουργία ερωτηματολογίου στο Google Forms:
Οι μαθητές δημιουργούν ένα ερωτηματολόγιο με τις εξής ερωτήσεις:

• Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι παράγοντες ρύπανσης του αέρα; (με επιλογές πολλαπλών απαντήσεων)

• Η ρύπανση του αέρα είναι πρόβλημα στη χώρα μας; (Ναι/Όχι)

• Εξηγήστε την προηγούμενη απάντησή σας. (εκτενής απάντηση)

• Πώς μπορείς εσύ να μειώσεις τη ρύπανση του αέρα; (εκτενής απάντηση)

ΕΔΩ θα βρείτε οδηγίες για τη χρήση του περιβάλλοντος Google Forms.

Μετά την ολοκλήρωση του ερωτηματολογίου, οι μαθητές θα απαντήσουν κι αυτοί στις ερωτήσεις. Στη συνέχεια, μπορούν να εξετάσουν μαζί τα αποτελέσματα και να συζητήσουν τι μπορούν να συμπεράνουν από αυτά. Για καλύτερη οπτικοποίηση των αποτελεσμάτων, προτείνεται η χρήση διαγραμμάτων ή γραφημάτων.

Πείραμα – Συλλέκτης ρύπανσης αέρα
Η διάρκεια του πειράματος είναι 3–7 ημέρες. Αν χρειαστεί, υπάρχει βοηθητικό βίντεο-μάθημα.

Απαιτούμενα υλικά:

• Λευκά χαρτονένια πιάτα ή κάρτες εγγραφής

• Ψαλίδι

• Βαζελίνη

• Κορδόνι ή κλωστή

• Μεγεθυντικός φακός

• Μικροσκόπιο

• Αδιάβροχος μαύρος μαρκαδόρος

Διαδικασία πειράματος:

1. Βρες σημεία όπου μπορείς να κρεμάσεις τους συλλέκτες ρύπανσης αέρα. Επίλεξε όσο το δυνατόν πιο διαφορετικές τοποθεσίες, π.χ. ένα σημείο με έντονη κυκλοφορία και αναμενόμενη υψηλή ρύπανση και ένα άλλο με μικρότερη ρύπανση. Σε κάθε σημείο μπορεί να υπάρχουν και πολλοί συλλέκτες.

2. Τρύπησε προσεκτικά ένα μικρό άνοιγμα στο χαρτονένιο πιάτο και πέρασε ένα κορδόνι 50–100 εκ. από την τρύπα. Το κορδόνι μπορεί να είναι και πιο μακρύ, καθώς μπορείς να το κόψεις αργότερα.

3. Σημείωσε σε κάθε πιάτο την ημερομηνία και την τοποθεσία που θα το κρεμάσεις, για να μπορείς να τα αναγνωρίσεις αργότερα.

4. Άπλωσε προσεκτικά μια λεπτή στρώση βαζελίνης σε μια πλευρά κάθε πιάτου.

5. Κρέμασε τα χαρτονένια πιάτα στις επιλεγμένες θέσεις.

6. Μετά από τρεις ημέρες, μάζεψε τα πιάτα και εξέτασέ τα με τον μεγεθυντικό φακό ή μικροσκόπιο αν είναι δυνατόν. Συμπλήρωσε τον ΠΙΝΑΚΑ με τα δεδομένα που συλλέχθηκαν.

Για συζήτηση (με τη βοήθεια του συμπληρωμένου πίνακα):

• Πιθανότατα θα βρείτε μια ποσότητα σωματιδίων που έχουν κολλήσει στους συλλέκτες ρύπανσης.

• Υπάρχουν πολλά ή λίγα σωματίδια;

• Πώς επηρέασε η επιλεγμένη περιοχή τα αποτελέσματα;

• Τι θα συνέβαινε αν κάνατε αυτό το πείραμα σε μια πολύ μολυσμένη περιοχή, όπως μια μεγάλη πόλη;

• Πώς επηρεάζουν τα διάφορα σωματίδια την ποιότητα του αέρα;

TABEL

1. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε το 2023, λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας ξηράς έχει ασφαλές επίπεδο ρύπανσης αέρα. Οι περιοχές με τη μεγαλύτερη ρύπανση είναι η Νότια και Ανατολική Ασία, ακολουθούμενες από τη Βόρεια Αφρική. Χαμηλότερα επίπεδα ρύπανσης παρατηρούνται στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία, τις χώρες της Ωκεανίας και τη Νότια Αμερική. Αυστηρότεροι κανονισμοί έχουν βοηθήσει στη μείωση των ρύπων στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική.

2. Ένας στους δέκα ανθρώπους πεθαίνει λόγω ρύπανσης αέρα. Η ρύπανση του αέρα είναι ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου για χρόνια νοσήματα και πρόωρο θάνατο παγκοσμίως. Το 2017, η ρύπανση αέρα προκάλεσε περίπου 5 εκατομμύρια θανάτους (περίπου 9% του παγκόσμιου πληθυσμού). Η συνεχής έκθεση σε μολυσμένο αέρα αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη και καρκίνου του πνεύμονα. Οι χώρες της Νότιας Ασίας υφίστανται τα μεγαλύτερα αποτελέσματα της εξωτερικής ρύπανσης αέρα, αντιπροσωπεύοντας το 15% των θανάτων παγκοσμίως λόγω ρύπανσης, και συχνά χρησιμοποιούν μάσκες σε εξωτερικούς χώρους. Στις ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό αυτό είναι περίπου 2%, δείχνοντας μεγάλη διαφορά μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών.

3. Η ρύπανση του αέρα μειώνει το προσδόκιμο ζωής δισεκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως. Σύμφωνα με έκθεση του Ινστιτούτου Πολιτικής Ενέργειας του Πανεπιστημίου του Σικάγο το 2021, οι κάτοικοι της Ινδίας, όπου η ρύπανση αέρα είναι η υψηλότερη στον κόσμο, χάνουν κατά μέσο όρο 5,9 χρόνια ζωής λόγω της κακής ποιότητας αέρα. Αν και οι πέντε χώρες με τη χειρότερη ρύπανση βρίσκονται στην Ασία, το πρόβλημα αυξάνεται γρήγορα στην Κεντρική και Δυτική Αφρική, όπου το προσδόκιμο ζωής έχει μειωθεί κατά 2-5 χρόνια, καθιστώντας τη ρύπανση πιο σοβαρή απειλή για την υγεία από γνωστούς δολοφόνους όπως ο HIV/AIDS και η ελονοσία.

4. Οι κλιματικές αλλαγές καθιστούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα και τις δασικές πυρκαγιές πιο συχνές. Με την επιμήκυνση των ξηρών περιόδων και την αύξηση της αποψίλωσης των δασών, αυξάνεται ο κίνδυνος πυρκαγιών, που εκλύουν ρύπους στο αέρα οι οποίοι μπορούν να διαδοθούν και σε μακρινότερες περιοχές. Για παράδειγμα, οι μεγάλες δασικές πυρκαγιές στην Αυστραλία το 2019-2020 προκάλεσαν τη διασπορά σωματιδίων ρύπανσης και καπνού μέχρι τη Νέα Ζηλανδία και τη Νότια Αμερική.

5. Μόνο επτά χώρες πληρούσαν τα πρότυπα ποιότητας αέρα του ΠΟΥ το 2023. Αυτές ήταν η Αυστραλία, η Εσθονία, η Φινλανδία, η Γρενάδα, η Ισλανδία, το Μαυρίκιος και η Νέα Ζηλανδία. Το 2023, οι πιο μολυσμένες χώρες στον κόσμο ήταν το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν και η Ινδία, όπου τα επίπεδα PM2.5 υπερέβαιναν τα πρότυπα του ΠΟΥ πολλαπλές φορές.

6. Μερικά από τα στοιχεία προέρχονται από εδώ: https://earth.org/10-facts-about-air-pollution